Hieronder de speech waarvan ik morgen bij de Manifestatie een gedeelte zal voordragen bij de manifestatie “Rotterdam verdient ruimte voor popmuziek” vanaf 12 uur voor het Rotterdamse stadhuis op de Coolsingel.
Gebrek aan visie.
Een paar weken geleden hoorde ik over een schrijven van de Rotterdamse kunstkring waarin geklaagd werd over het culturele klimaat in deze stad. Over hoe moeilijk het was om een goede voedingsbodem voor de kunsten in deze stad te creëren. Deze brief of circulaire was geschreven in 1896!
Op zo’n moment zinkt de moed wel even in je schoenen want we worstelen in deze stad dus al meer dan honderd jaar later nog altijd met hetzelfde probleem.
De kern van het probleem waar deze stad mee worstelt, is wat mij betreft kort en simpel; een gebrek aan visie bij het gemeentebestuur.
A-merken
We hebben een VVD wethoudster van cultuur gekregen. In het verkiezingsprogramma van de VVD stond: De VVD gaat voor de A-merken in de cultuur.
Wat bedoelen ze daar mee? Dat instanties die het al goed doen op steun mogen blijven rekenen en dat de rest in zijn sop gaar mag gaan koken?
En aangezien geen van de A-merken die de VVD noemde, op North Sea Jazz na, iets met popmuziek te maken heeft lijkt het gemeentelijk beleid wat popmuziek betreft zo ongeveer neer te komen op een sterfhuisconstructie.
Rotterdam heeft een gemeenteraad die zwaar inzet op grote, vaak eendaagse, evenementen die publiek vanuit het hele land naar de stad moet lokken. Leuk…. Geeft dat publiek evenveel geld uit als het publiek dat podia zoals Watt bezocht? Ik betwijfel het… Vat dat dagjespubliek dan het idee op om in deze stad te komen wonen? Natuurlijk niet; die krijgen eerder de indruk dat Rotterdam groot en leeg is en zich alleen op de uitzonderlijke dagen van de Bavaria City Race of het zomercarnaval met mensen vult. Daar ga je toch niet wonen? Er is verder geen reet te doen op wat plat vermaak hier aan de overkant na (het stadhuisplein met kroegen en danstenten waar vooral jongeren uit Zeeland uit gaan.)
Als dit de visie van de gemeente is, is het een teleurstellende, gemakzuchtige en kortzichtige visie.
Rotterdam is de stad met de jongste bevolking van Nederland maar wij hebben niet eens een middelgroot poppodium?
En zelfs Ro-Town staat niet vermeld bij de A-merken waar de wethoudster op in zet?
Hoger opgeleiden
Rotterdam wil tegelijk wél graag hoger opgeleide mensen aan deze stad binden. Er worden door HBO en universitaire opleidingen een heleboel jongeren naar deze stad gelokt en Rotterdam heeft in de loop der jaren ook een groot aanbod van muziekopleidingen op bijna alle denkbare niveaus gekregen. Da’s mooi.
Maar de studenten die hier komen wonen verdwijnen na afloop van hun studie bijna allemaal naar andere steden. Waarom? Omdat ze daar wél werk in de cultuur kunnen vinden of simpelweg omdat ze zich liever in een stad vestigen waar wél elk weekend op cultureel gebied iets van hun gading gebeurd.
Je hoort de eeuwige mantra dat cultuur alleen geld kost en geen geld opbrengt. Dat is onzin. Cultuur is een reden je in een stad te vestigen of als je er geboren bent te blijven en in je stad je geld uit te geven. Zo simpel is het. Cultuur is waardevol en als je cultuur met een goede visie in de stad neerzet, levert het meer op dan het kost. Wees er dus trots op en geef de ruimte aan wat deze stad aan talent herbergt.
Muffe Eenheidsworst
Als cultuur niet vanaf de onderkant van de markt gevoed wordt met nieuwe impulsen vervalt het in muffe eenheidsworst. Je als gemeente exclusief richten op gevestigde cultuurinstanties is een doodlopende weg. De gemeente heeft de taak om te zorgen dat er een vruchtbare bodem in de stad blijft liggen waarin nieuwe initiatieven van vooral jonge mensen de kans krijgen. Want anders trekken deze jongeren domweg weg naar andere steden waar ze een dergelijke voedingsbodem wél vinden. Je wilt niet weten hoeveel vrienden en kennissen van mij in de loop der jaren naar 020, Berlijn of zelfs Den Haag zijn vertrokken omdat ze het hier niet meer zagen zitten. Een braindrain in plaats van een braingain.
Particulier Initiatief
De gemeente roept dat ze graag particulier initiatief in de popsector wil stimuleren.
Maar affaires als het debacle van WATT schrikt potentiële investeerders in de cultuur natuurlijk wel af. En dan doen ze er óók nog een schepje bovenop door het stuk subsidie dat voor Watt bedoeld was en waarvan de Gemeente beloofd had het over de popsector uit te smeren rucksichtlos weg te bezuinigen. (Het gaat hier om het bedrag van 4 miljoen euro dat van de Watt subsidie overbleef na aftrek van een garantiesom die de gemeente moet gebruiken om schadevergoedingen te kunnen betalen na eventuele verloren rechtszaken aangespannen door de ex-investeerders van Watt)
De gemeente Rotterdam komt hier niet bepaald betrouwbaar over. Maar een cultureel-ondernemer heeft een betrouwbare gemeente als partner wél nodig. Want zelfs iemand die geen cent subsidie nodig heeft moet nog altijd op de gemeente kunnen vertrouwen. De gemeente is niet alleen verantwoordelijk voor de infrastructuur van de stad maar verstrekt bijvoorbeeld ook de vergunningen.
Er werd begin dit jaar een podium genaamd Heidegger opgericht. Een podium dat met minimale middelen en zonder subsidie is begonnen. Gek genoeg ziet de gemeente dat podium gewoon niet staan. Die tent krijgt helemaal geen subsidie voor de programmering en dreigt daardoor de zoveelste verhuurschuur te worden. Simpelweg omdat ze geen keuze hebben. Een nieuw podium moet door een begin periode heen; dat moet groeien. Budget voor programmering komt niet uit de lucht vallen.
Hoe kan dit nou? De sector geeft gehoor aan een oproep van de gemeente maar vervolgens doet de gemeente alsof haar neus bloedt.
Kleinschaligheid
Ik wil hier ook een pleidooi houden voor kleinschaligheid. Voor mij hoeft er geen nieuwbouw kolos neergezet te worden die als poppodium dienst moet gaan doen. Wat mij betreft hoeft er geen podium ter grote van een Heineken Music Hall in deze stad te komen. We hebben Ahoy al, laten ze dat podium wat vaker gebruiken voor mainstream-events. Grote acts die alleen in stadions optreden zijn daarnaast een uitstervende soort en zullen worden vervangen door acts die hooguit duizend man op de been brengen. Niks mis mee, zorg als gemeente dat je op die trend vooruit gaat lopen, dan wordt Rotterdam de hipste, in plaats van de meest suffe stad, van Nederland.
Ik droom al jaren van een stad waar je als muziekfreak op de bonnefooi uit kan gaan. Een stad met een keten van zaaltjes waar elk weekend van alles gebeurd. Een uitgaansgebied waar zalen op loopafstand van elkaar liggen en niet zoals het nu is. Als ik in Grounds zit is de dichtstbijzijnde tent de Machinist, dat is nog net te belopen, maar als ik het programma daar niet leuk vind moet ik verder naar Ro-Town. Net iets te ver weg om lopend te kunnen doen en ik wil wel lopen want ik ben een beetje aangeschoten. Vanuit Ro-Town kan ik naar De Unie, Exit en binnenkort naar Worm. Kijk dat gedeelte van de stad begint ergens op te lijken. Vanaf Worm is het daarna dan weer nét iets te ver lopen naar Heidegger.
Persoonlijk zou ik het dus het beste idee vinden om in het gebied rond de Nieuwe Binnenweg en Witte de Withstraat een echt uitgaanscentrum te hebben met muziekkroegen, en podia van verschillende grote.
Dat hoeft de gemeente niet veel te kosten en particuliere investeerders kunnen participeren zonder dat ze meteen miljoenen uit de buidel moeten trekken.
Kijk dit is een visie; nu de gemeente nog…
Gebrek aan bestuurlijke kracht
Wat ik echt frappant vind is dat er nu al drie wethouders van cultuur op rij zijn aangesteld die zelf absoluut geen ervaring of zelfs maar voeling met deze sector hebben. Stel je voor dat de gemeenteraad voor de post van wethouder haven/economie iemand aan zouden stellen die niets van economie af weet. Dat het bij de post van cultuur steeds wél gebeurd is een bewijs dat deze stad weinig belang aan zijn cultuurklimaat hecht. Ik heb ooit in een oude column geschreven dat “er in deze stad gewerrekt mot worden en voor de rest moet iedereen gewoon z’n muil houden. Het moet vooral geen vrolijke boel worden want als we hier iets te hard op de vloer stampen ontploft de Botlek straks nog… “
De huidige wethoudster van cultuur; mevrouw Laan maakt het wel extra bont door de plannen voor een nieuw poppodium gewoonweg voor zich uit te schuiven en wel zover dat besluitvorming pas plaats zal vinden ná haar ambtsperiode. De gemakkelijkste manier om te besturen is om niet te besturen.
Dat haar twee voorgangers op deze kwestie behoorlijk hard op hun bek zijn gegaan is natuurlijk beangstigend voor deze bestuurster, maar het heeft ex wethouder van cultuur Grashof ook niet weerhouden van een mooie doorstart in de tweede kamer. Dus wederom zou ik zeggen ‘show some guts’, durf eens wat en laat die stad niet in de versukkeling raken.
Meer van mijn columns over het uitgaansleven in Rotterdam:
Halve Zoolstra 2 (over waarom het zo moeilijk is om een poppodium zonder subsidie te exploiteren)
Watt verdient Rotterdam nu eigenlijk? (pleidooi voor kleinschaligheid)
leensteen 